Gündeme Bak
Yunanca Pro (ön / giriş) ve Polis (şehir) kelimesinin birleşiminden meydana gelen Propolis, kentin girişi anlamına gelmektedir. Kelime anlamından da anlaşılabileceği gibi Propolis arılar tarafından kovanların hemen ilk giriş kısmında biriktirilmektedir. Bu arılar tarafından tesadüfen ya da kovanların düzeninden kaynaklanmamaktadır. Bu durum arıların ne kadar zekice bir iş eylem gerçekleştirdiğini bizlere gösteriyor. Peki, neden arılar Propolisleri burada biriktiriyor? İşte bu sorunun cevabı ve tüm merak ettikleriniz!
Propolis Nedir?
Arıların çeşitli bitkilerden, ağaç yapraklarından, tomurcuk ve gövdelerinden topladıkları salgıları, kendi enzimleriyle birleştirerek reçinemsi bir hale getirmesine Propolis denmektedir. Arı kolonileri, bu maddeyi kovanlarını yabancı maddelerden korumak, çeşitli bakterilerin ve mantarların oluşmasını önlemek için üretirler. Ayrıca üretilen propolisleri arılar, kovanlardaki çatlakları onarmak, petekleri daha sağlam hale getirmek için kullanırlar.
Uzmanlar tarafından gerçekleştirilen çeşitli çalışmalar, arıların tüm kovanlarda bu maddeyi giriş kısmına ürettiğini göstermektedir. Bu durumda arıların ne denli zeki canlılar olduğunu göstermektedir. Bu maddelere, dışarıda görevini tamamlayıp geri kovana dönen arıların, girişteki propolislerden geçerek, dışarıdan aldıkları bakteri ya da çeşitli yabancı maddelerden arınmalarına yardımcı olur.
Propolisin Özellikleri
Arılar genellikle çam, meşe, huş, okaliptüs, kavak, kestane gibi ağaçlardan ve çeşitli otsu bitkilerden Propolis üretirler. Bu nedenle bu maddenin renkleri elde edildikleri bitkilere göre değişiklik gösterebilir. Kahverengi, sarı, yeşil ya da kırmızı renklerde olabilir. Formu ve şekli ise ortamın ısısına göre değişiklik göstermektedir. 15 derece altındaki sıcaklık seviyesinde sert bir yapıda olurken 25 – 40 derece sıcaklık seviyesinde daha yumuşak ve hayli yapışkan bir formda olur. 60 derece sıcaklık seviyesinde ise tamamen sıvı formunda olur. Bu sıcaklık farklarında porpolislerin kimyasal yapısı hiçbir şekilde değişiklik göstermez. Çünkü 120 derece kadar kimyasal yapısını korumaktadır.
Propolislerin İçerisinde Neler Vardır?
Propolisler, kovanların bulundukları coğrafi bölgeye göre, iklim koşullarına göre değişiklik göstermektedir. Bu nedenle bu madde farklı tiplere ayrıldıklarından isimlerini elde edildikleri kaynaklara ve bölgeye göre alırlar. Ancak elde edildikleri bitkilerden adını alması, sadece o bitkilerden üretildiği anlamına gelmez. Tam aksi bu maddenin güçlü bir yapıya sahip olabilmesi için arılar, birçok farklı bitkiden kaynak alarak bu maddeyi üretirler.
Propolislerin ne kadar bulundukları coğrafik bölgenin özelliklerini taşısalar da, temel olarak belli başlı bileşenlerden oluşmaktadır. Bu bileşenler arasında reçineler, balmumu, yağ asitleri, polifenoller, flavonoidler, uçucu yağlar, polen, mineraller ve çeşitli vitaminler içermektedir.
Propolislerin Kaliteli Olduğunu Nasıl Anlaşılır?
Propolislerin kalitesi iki faktör göz önüne alınarak belirlenmektedir. Bu faktörlerden biri kovanın bulunduğu bölgenin çevresel faktörleri diğeri ise ekstraksiyon yöntemidir. Kovanın bulunduğu bölgedeki alanlarda kullanılan tarım ya da veterinerlik ilaçları, bu bölgeye bırakılan sanayi atıkları, metaller ya da radyoaktif maddeler propolislerin içeriğine karışarak propolislerin kalitesini düşürebilir. Buna ek olarak ham halde bulunan propolislerin içerisinde kalan arı ölüleri, lavra kalıntıları ya da bitki parçaları da kaliteye etki edebilir.
Propolislerin içerisinde yer alan bileşenlerin yeterli seviyede bulunması için, uygun bir ekstraksiyon yöntemi kullanılabilir. Bu işlem için çözücü olarak su, etanol gibi maddeler kullanılmaktadır. Çözücü maddelerin yanında, propolislerin biyolojik etkilerini değiştirdiği için tercih edilmekte olan ekstrasksiyon yöntemi de kalite konusunda etkin rol oynar. Yeni geliştirilen bu yöntemler sayesinde tertemiz ve kaliteli propolisler elde edilebilir.
Propolis Nasıl Kullanılmaktadır?
Yıllardır insanlar hem dâhilen hem de haricen kullandıkları arı ürünlerinden biri de propolislerdir. Önceleri arıcılıkta kullanılan bu madde, günümüzde çeşitli alanlarda hem doğru hem de avantajlı şekilde kullanılmaktadır. Çünkü gelişen teknoloji, analiz yöntemleri sayesinde propolisler en doğru şekilde ekstrakte edilmektedir. Bu şekilde hem doğallık hemde fayda yönünden yüksek kaliteli üretilebilir. Bu şekilde su, meyve suyu, bitki çayları gibi çeşitli içeceklerin üretiminde kullanılmaktadır. Ayrıca bal, yoğurt, kahvaltılık gevreklerin üretiminde de kullanılmaktadır. Tabi ki de tek başına da tüketilmektedir.
Propolisleri Kimler Tüketmemeli?
İçermiş oldukları güçlü bileşikler nedeniyle Propolisleri tüketmemesi gereken kişiler arasında, kronik hastalığı olanlar, sürekli olarak ilaç kullananlar, gebeler, emziren anneler, alerjik bünyeye sahip olan insanlar yer almaktadır. Ancak bu insanlar uzman doktorlarıyla görüştükten sonra herhangi bir olumsuz durum söz konusu değilse tüketmeleri bir soruna yol açmayacaktır. Ayrıca 4 yaşından küçük çocuklarından doktor kontrolünde tüketmesi tavsiye edilir.